TROCHĘ HISTORII

Nazwa pochodzi od starogreckiego słowa „adamas” (łac. diamentum) czyli „niepokonany, niezniszczalny” i nawiązuje do wyjątkowości  tego minerału, który  jest najtwardszą znaną substancją z występujących w przyrodzie. Ze względu na właściwości fizyczne, diamenty wykorzystywane są   w przemyśle oraz w optyce, i elektronice. Trudno ustalić, gdzie i kiedy diamenty zostały po raz pierwszy znalezione czy  kiedy okrzyknięto je cennym kamieniem. Naukowcy są natomiast zgodni  co do tego, że wszystkie diamenty, począwszy od czasów starożytnych aż do XVIII wieku pochodziły z kontynentu indyjskiego. Tamże, na przełomie IV i III w. p.n.e.  powstała pierwsza rozprawa traktująca o kamieniach szlachetnych, w tym i o diamentach napisana przez indyjskiego filozofa i polityka Kantilja. W IV wieku p.n.e. również Arystoteles w Księdze Kamieni pisał: „…żaden kamień nie posiada nad nim władzy poza ołowiem”. W I w. po Chr. diament był już kamieniem powszechnie znanym i wysoko cenionym. Najwięcej informacji o pochodzeniu, właściwościach i zastosowaniu diamentów znaleźć można u Pliniusza Starszego w jego Historii Naturalnej:”…Diament (adamas) ma nie tylko najwyższą cenę z pośród drogich kamieni, ale także z wszelkich rzeczy ludzkich”.

POCHODZENIE

Antoine Lavoisier jako  pierwszy spalił diament pod szklanym kloszem używając promieni słonecznych skupionych soczewką. Udowodnił w ten sposób, że diament to czysty węgiel. Diamenty „rodzą” się w głębi Ziemi i choć geneza złóż diamentowych nie została jeszcze w do końca wyjaśniona, to wiemy, że mogą pojawiać się zarówno w złożach pierwotnych jak i wtórnych. Z chemicznego punktu widzenia diament jest jedną z odmian węgla, która powstaje w magmie wulkanicznej w wyniku oddziaływania wysokiego ciśnienia i wysokiej temperatury. Największe diamentowe złoża występują w RPA, Namibii, Angoli, Zairze, Sierra Leone, Ghanie, Borneo, Indiach, Brazylii, Rosji, Australii, USA. Tylko 20%  z 30 ton rocznie wydobytych diamentów ma szansę zostać brylantami.  O tym jak trudne jest wydobycie diamentów świadczy chociażby fakt, iż można wydobyć 500, a nawet 1000 ton skały i nie znaleźć żadnego, nawet najmniejszego diamentu. Bardzo często diament mylony jest z brylantem. Diament to nieoszlifowany kamień brylant natomiast  to już wyrób jubilerski – oszlifowany zgodnie ze strukturą krystaliczną węgla, tak by uzyskać jak najwięcej odbić wewnątrz kamienia. Wielowiekowa tradycja, kultowe fascynacje oraz niezmienna i stale trwająca moda sprawiają iż diamenty określa się mianem klejnotu. W przeciwieństwie do innych kamieni szlachetnych zbudowany jest tylko z jednego pierwiastka, którym jest węgiel. Charakteryzuje się bardzo silnym połyskiem, oraz bardzo wysokim współczynnikiem załamania  światła, czego efektem jest niesamowita  gra barw. Choć bezbarwne są najpopularniejsze to w przyrodzie niezwykle rzadko występują również piękne żółte, brązowe, zielone, niebieskie, różowe, czerwone, szare i czarne.

 ZAMIENIĆ KAMIEŃ W KLEJNOT

Formie diamentu, bezpośrednio po wydobyciu, daleko do wyrobu jubilerskiego. Aby surowy minerał uformować w niezwykle mieniący się kamień poddać go trzeba gruntownej obróbce, zmniejszając jego wymiary nawet o ponad 50%. W jaki sposób nadać bezkształtnej bryle kontur, jeśli nie istnieje nic twardszego niż ona sama? Wiele wieków zajęło znalezienie odpowiedzi na to pytanie. Przełom  w tej dziedzinie dokonał się na pograniczu XIV i XV wieku, kiedy to w Belgii – słynącej dziś  z diamentów, Lodewijk van Bercken odkrył, że diament może poddać się cięciu innego diamentu. Opracowanie tej metody pozwoliło na wydobycie prawdziwego blasku i czaru kamieni. Zdaniem wielu ekspertów,  ze wszystkich „4C” (skrót pochodzący od pierwszych liter czterech angielskich słów: carat (karat – jednostka określająca masę), colour (barwa), clarity (czystość),cut (szlif)), najważniejszy jest szlif. Cięcie decyduje o sposobie w jaki odbija się światło, co bezpośrednio przekłada się na jakość diamentu. Interesujące jest to, że nawet diamenty o doskonałym kolorze i czystości mogą być pozbawione życia, jeśli szlif nie  jest odpowiedni.  W idealnie oszlifowanym diamencie światło odbija się w ściśle określony sposób, podstawą jest aranżacja ruchów światła. Zbyt płytki szlif powoduje, że światło wydostaje się przez dolną część diamentu, przez co powierzchnia matowieje. Przy zbyt głębokim cięciu natomiast światło rozchodzenie się na boki, w efekcie czego diament jest zbyt ciemny. „Ogień brylantów” to określenie  gemmologów pomagające opisać efekt gry barw obserwowany w oszlifowanych diamentach. Ma on związek z dyspersją światła tj. widmowym rozkładem światła białego na barwy spektralne. Ogień zależy m. in. od współczynnika załamania światła, wielkości kamienia i jakości wykonania szlifu. Oznacza to, że „ogień” lub „życie” diamentu w ogromnym stopniu zależy od zdolności szlifierza. Źle oszlifowany diament wygląda na uśpiony. Do najczęściej spotykanych diamentów należą te o szlifie okrągłym, zwanym brylantowym.  Popularne są również takie kształty, jak: serce, owal, kwadrat, szmaragd, markiza. W brylancie wyróżniamy taflę, koronę i pawilon, na które składa się 57 płaszczyzn (fasetek). Taka budowa umożliwia doskonałe załamywanie światła, a co za tym idzie – spektakularny blask brylantu.

 

MAGIA BŁYSKOTEK

Diamentom od zawsze przypisywano właściwości lecznicze. Staroindyjska medycyna zalecała diamentowy popiół jako lekarstwo na schorzenia takie jak: trąd, anemia, suchoty. Profilaktyczne przyjmowanie popiołu diamentowego miało wpływać na wygląd cery,  siłę, energię, długowieczność, radość a nawet urodę, jednak pod warunkiem, że to proszek z kamieni najczystszych, wierzono, że proszek z diamentów zanieczyszczonych był sprawcą  wielu chorób a nawet śmierci. Odnośnie cech magicznych diamentu Buddhabhatta w księdze „Ratnapariksa” datowanej na V wiek n.e pisze: „…Ci co noszą diamenty nie muszą zważać na niebezpieczeństwa albowiem chronią one przed wężami, trucizną lub chorobą, złodziejami, ogniem i wodą oraz złymi duchami”.  Diament więc był nie tylko cennym kamieniem ale również talizmanem o ogromnej mocy. Wszyscy średniowieczni znawcy kamieni, a także późniejsi, podobnie jak pisarze antyku, również przypisują  diamentowi (adamas) szczególne właściwości magiczne i lecznicze. Cytując Alberta Wielkiego: „…Magowie utrzymują, że kamień [adamas] przywiązany do lewego ramienia jest dobry przeciw nieprzyjaciołom, przeciwko obłąkaniu, dzikim bestiom i gniewnym ludziom; przeciwko dysputom i kłótniom, przeciwko truciznom, atakom chimer i koszmarom”. W dzisiejszych czasach mówi się, że kamienie te mają wpływ na fizyczną i psychiczną sferę.  Podobno diamenty oddziałują przede wszystkim na chorobowe zmiany mózgu: zapalenie mózgu, krwiak mózgu, guz mózgu, autyzm, epilepsja, zaburzenia równowagi, zaburzenia wzroku, ponadto przeciwdziałają skutkom zatrucia. Jeśli chodzi o psyche to pomaga on przy stanach lękowych, poczuciu niższości, trudnościach z koncentracją. Diamenty działają również jako lekki afrodyzjak.

JAK KUPOWAĆ

Przy zakupie należy zwrócić uwagę na wspomniane już wcześniej parametry diamentu –„ 4C”.

1. Masę(ciężar) wyrażoną w „caratach”. 1 carat = 0,2 grama.

2. Szlif, a przede wszystkim jakość proporcji, symetrii i wykończenia.

3. Barwę (kolor) oznaczaną symbolami literowymi od D do Z  plus tzw. „barwy fantazyjne”

4. Czystość oznaczaną symbolami literowo-cyfrowymi  takimi jak: F(FL),  IF, VVS1, VVS2, VS1, VS2, SI1, SI2, P(I)1. P(I)2, P(I)3.

* Próba złota, popularna próba złota to 0,585 (14 karatów).

W przypadku wątpliwości najlepiej zwrócić się do specjalistów. Warto przyglądać się certyfikatom, na rynku funkcjonują bowiem takie o wątpliwej wartości. Najbezpieczniej zaufać tym, które pochodzą z renomowanego źródła. Uznanymi zagranicznymi laboratoriami gemmologicznymi są: GIA, HRD, IGI oraz w Polsce PTGem.

 BIŻUTERIA I JEJ PRZECHOWYWANIE

Niezwykłe diamenty osadzone są zazwyczaj w białym złocie i platynie wysokiej próby. Oprawa taka najefektowniej podkreśla urodę kamienia a także – co ważne, optycznie go powiększa. Kolczyki, klipsy, naszyjniki, bransolety, kolie, pierścionki, spinki do mankietów – do wyboru do koloru, diamenty znajdziemy w każdej części „biżuteryjnej garderoby”. Najbardziej popularnym rozwiązaniem jest korzystanie z gotowych wzorów dostępnych w sklepach jubilerskich, można też samodzielnie zaprojektować klejnot według indywidualnego gustu. Niestety diamenty mogą ulegać wzajemnym zadrapaniom, dlatego bardzo ważną sprawą jest trzymanie każdego wyrobu biżuterii diamentowej w oddzielnych pudełkach lub specjalnej szkatułce, gdzie każdy cenny klejnot znajdzie swoje własne miejsce. Intensywnie noszona diamentowej biżuteria powinna co  6 miesięcy powinna kontrolnie trafić do jubilera, który sprawdzi bądź poprawi osadzenie diamentu i przeprowadzi zalecaną, regularną konserwację. Czyszczenie biżuterii z diamentami w warunkach domowych nie powinno sprawiać żadnych kłopotów, bowiem kamienie te są odporne na wszelkiego rodzaju  kremy, dezodoranty czy perfumy. Ciepła woda z dodatkiem łagodnych detergentów przywróci biżuterii jej pierwotny blask.

DIAMENTY I MĘŻCZYŹNI

Dziś diamenty zdobią nie tylko kobiece nadgarstki, dłonie czy szyje. Mężczyźni, którzy noszą zazwyczaj niewiele biżuterii, też mogą dodać sobie blasku i szyku.  Gwiazdy takie  jak: 50 cent, Kanye West, Jay-Z, P.Diddy lubią podkreślać swoje bogactwo przez noszenie bardzo drogich łańcuchów, pierścieni i nakładek na zęby. Diamenty są też wykorzystywane do ozdabiania współczesnych  gadżetów na przykład telefonów komórkowych, zegarków, czy spinek do koszul.  Marka Apple, która od dawna jest synonimem dobrego smaku i wyjątkowych urządzeń przoduje w tej luksusowej kwestii.  IPhone 4 Diamond Rose Edition to bez wątpienia najdroższy smartfon na świecie. Kosztuje, bagatela pięć milionów funtów (8,020,000 $). Zaprojektowany został z myślą o biznesmenie Stuarcie Hughes, właścicielu pierwszoligowej drużyny piłkarskiej Perth. Ręcznie zrobiony, telefon, został pokryty różowym złotem oraz 500 diamentami bez skazy. Logo zostało dodatkowo ozdobione 53 diamentami i masie 8,6 karata. IPhone dostępny jest również w wersji z różowymi diamentami o masie 7,4 karata. Stuart Hughe – znany z projektowania  nietypowych ozdób  zaprojektował również Ipad 2 Gold History Edition , którego obudowę pokrywają dwa kilogramy 24-karatowego złota, a także dwanaście 16,5-karatowych oraz pojedynczy 8,5-karatowy diament, które tworzą logo Apple z tyłu obudowy. Oprawa ekranu składa się 750 gramów amolitowej skamieliny oraz 57 gramów kości tyranozaura, która po obróbce została wtłoczona w amolit. Andy Warhol i postawa może służyć za przykład męskiej fascynacji diamentami. Pokrył on swoje prace, portrety osób sławnych i tworzących popkulturę w Ameryce, diamentowym pyłem, aby stały się jeszcze bardziej cenne. Każdy z portretów niezwykle mieni się w świetle. Innym artystą, który wykorzystał te piękne kamienie jest Damien Hirst. Jego diamentowa czaszka, wykonana z platyny i wysadzana tymi drogocennymi kamieniami to jedna z najbardziej kontrowersyjnych prac ostatnich lat. Artysta zużył 8601 diamencików, największy z nich to 52 karatowy,  różowy w kształcie gruszki. Prawdopodobnie jest to najdroższe dzieło sztuki, jego wykonanie kosztowało 14 mln funtów szerlingów. Przykłady te pozwalają zaktualizować znane powiedzenie – dziś diamenty to najlepsi przyjaciele wytwornych mężczyzn.

TEN JEDYNY PIERŚCIONEK

Pierścionki zaręczynowe ewoluowały z obrączek. Już w starożytnym Egipcie obrączkami (żelazo) obdarowywano zaślubioną osobę ponieważ kojarzyły się ze słońcem czyli dla Egipcjan ciągłością i wiecznością. Pierścionek zaręczynowy na palcu kobiety  świadczy o oficjalnym przyjęciu oświadczyn. Bardzo często wybór pada na pierścionki z diamentami i kamieniami szlachetnymi. Wśród znanych ozdób biżuteryjnych diamenty szczególnie dają  satysfakcję z podjętej decyzji, bowiem są  niebiańsko piękne i trwałe. Diamenty to największa wartość zawarta w najmniejszej objętości, tym cenniejsza, że nie podlegająca zmianie w czasie.  Najbardziej romantycznym sposobem udowodnienia ukochanej, że chce się z nią spędzić resztę życia jest obdarowanie Jej pierścionkiem z kamieniem, który jak mówią, zostaje na zawsze.

TEKST Marta Koszarek, ZDJĘCIA Tiffany&Co