Planujemy dziecko? Przygotowanie psychiki


Ślub oznacza wejście w nową rolę zarówno społeczną, jak i psychiczną. Jest zwrotnym momentem w życiu, symbolicznym przypieczętowaniem obranej wspólnej drogi. Pary przed ślubem często słyszą „Znacie się już tak długo, czy to nie najwyższa pora na ślub?” lub „Nie możecie tak cały czas żyć na kocią łapę, kiedy zamierzacie się pobrać?”. Po ślubie te komentarze znikają, jednak… ich miejsce zajmują inne: „Mam nadzieję, że nie będę długo czekać na wnuki!” i „Skoro jesteście po ślubie, to czas na dziecko”.

Świadome rodzicielstwo

Takie uwagi mogą powodować dodatkową presję i poczucie powinności wobec otoczenia. Nie zawsze łatwo jest na nie reagować, zwłaszcza jeśli jeszcze nie postanowiliście, kiedy zdecydujecie się na powiększenie rodziny. Trzeba pamiętać, że nie musicie się śpieszyć z podejmowaniem decyzji. Rodzicielstwo to rola, do której należy się pod wieloma względami − zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi − przygotować. Planując dziecko, warto wziąć pod uwagę pewne ważne zmiany w stylu życia, takie jak:

  • zrezygnowanie z używek. Picie alkoholu i palenie papierosów ma wpływ na funkcjonowanie organizmu, a także na płodność. Co więcej, rzucanie palenia bywa dodatkowym źródłem stresu, dlatego warto dać sobie trochę czasu na oswojenie się z tą zmianą
  • zadbanie o prawidłową masę ciała. Zarówno nadwaga, jak i niedowaga mogą niekorzystnie wpływać na płodność i jakość nasienia
  • zmiana nawyków żywieniowych. Substancje i składniki, które Ty i Twój partner dostarczacie swojemu organizmowi wraz z pożywieniem, wpływają na jakość plemników i komórek jajowych. Co więcej, dostarczenie odpowiedniej ilości witamin i składników odżywczych w okresie przed ciążą wpływa na zdrowie kobiety, przebieg ciąży i rozwój dziecka nie tylko w łonie matki, ale także w przyszłości. Dlatego nie wahaj się w tym czasie skonsultować z dietetykiem.

 

Przygotowanie psychiki

Przygotowanie organizmu to jednak nie wszystko − równie ważne jest poznanie własnych przekonań, obaw i nadziei związanych z byciem rodzicem.

Przyjrzyj się dokładnie swoim przekonaniom dotyczącym macierzyństwa. Pamiętaj, że nie ma dobrych i złych odpowiedzi, ważna jest szczerość z samą sobą. Nikt nie ma prawa oceniać Twoich myśli i obaw… i Ty sama też tego nie rób. Być może obawiasz się, że ciąża i dziecko będą Cię ograniczać? Uważasz, że w Twoim wieku nie możesz już dłużej czekać? Martwisz się o to, że pojawienie się dziecka negatywnie wpłynie na rozwój Twojej kariery? Twoje poczucie własnej wartości zależy od tego, czy będziesz mamą? Niepokoisz się o finanse i dodatkowe koszty związane z wychowaniem potomka? Uważasz, że tylko dziecko może dać Ci prawdziwe szczęście? Podejrzewasz, że dziecko może zmienić Twoją relację z partnerem? Jeśli tak, jak ją sobie wyobrażasz po urodzeniu dziecka? Myślisz, że Wasz związek będzie niepełny lub słaby bez Waszych latorośli? Obawiasz się porodu lub zmian we własnym ciele podczas ciąży i po niej? Czujesz presję ze strony rodziny bądź koleżanek? Nie wiesz, jakie są Twoje cele i myślisz, że rola matki nada Twojemu życiu sens?

To trudne pytania, ale szczere odpowiedzi pozwolą Ci lepiej zrozumieć, jakie miejsce w Twoim życiu zajmuje macierzyństwo i czemu chcesz zostać matką.

Rozmowy

Ciąża i pojawienie się dziecka wiele zmieni w życiu Twoim, Twojego partnera oraz Was jako pary. Nie jesteście w stanie przygotować się na wszystkie te zmiany, część z nich niewątpliwie będzie dla Was zaskoczeniem. Jednak możecie lepiej poznać samych siebie i Wasze nastawienia do rodzicielstwa. Nie chodzi jedynie o rozmowę na temat podejścia do wychowania dziecka, ale o podzielenie się własnymi przemyśleniami i doświadczeniami. Takie dyskusje są okazją do jeszcze lepszego poznania siebie, swoich oczekiwań, nadziei i obaw. Wzmacniają więź, zaangażowanie, a poprowadzone z szacunkiem dają poczucie wsparcie i akceptacji.

Przykładowe tematy, jakie możecie omówić: Co oznacza dla Ciebie bycie matką/ojcem? Z czym wiąże się dla Ciebie rola matki/ojca? Jakie wzorce macierzyństwa/ojcostwa pojawiały się w Twojej rodzinie pochodzenia? Jakie cechy, zachowania Twojej matki i ojca chciałabyś/chciałbyś przenieść do Waszej rodziny? A czego z całą pewnością nie chcesz powtórzyć? Jakie cechy partnera/partnerki uważasz za szczególnie wartościowe jako cechy przyszłej matki/przyszłego ojca?

A co − jeśli nie możesz zajść w ciążę?

Prawidłowo się odżywiasz, regularnie ćwiczysz, kontrolujesz masę ciała, wyeliminowałaś używki, oboje z mężem gruntownie się przebadaliście i jesteście zdrowi. Ale pomimo starań nie zachodzisz w ciążę. Słyszysz: „Masz obsesję na punkcie tego dziecka. Gdybyś przestała myśleć o tym przez cały czas, to zaszłabyś w ciążę” i „Za bardzo się tym stresujesz, zobaczysz, że jak odpuścisz, to się uda”. Czy rzeczywiście stres powoduje niepłodność?

Najbardziej precyzyjna odpowiedź brzmi: być może. Badania potwierdzają, że stres wpływa na funkcjonowanie organizmu, także na działanie układu rozrodczego, a jego obniżenie wiąże się z poprawą płodności. Niestety, długotrwałe staranie się o dziecko jest silnym źródłem stresu. Wiele badań prowadzonych wśród par bezskutecznie starających się o ciążę pokazało, że jest to bardzo stresujący dla nich okres w życiu. Wśród kobiet niepłodność powoduje taki sam poziom lęku, jakiego doświadczają pacjentki z nowotworami czy chorobami serca. Może to prowadzić do błędnego koła: trudności z poczęciem dziecka powodują zwiększenie poziomu stresu, który utrudnia zajście w ciążę.

Szacuje się, że ok 20% par w Polsce ma trudności z poczęciem dziecka. Warto pamiętać, że o niepłodności mówi się, kiedy po roku regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji nie dochodzi do ciąży. Nawet trwające kilka miesięcy starania o poczęcie dziecka mogą być źródłem stresu. Jak możesz sobie pomóc?

  • zaakceptuj swoje uczucia. To pierwszy i niezbędny krok. Czujesz się rozżalona, smutna, zła? Jesteś poirytowana lub płaczliwa? To normalne reakcje na tę trudną sytuację i masz prawo czuć się źle. Szanuj swoje uczucia i nie czuj się winna z ich powodu. Nie marnuj cennej energii na staranie się, „aby być dzielną”, daj sobie pozwolenie na płacz i złość
  • zwalcz izolację. W trakcie starania się o dziecko kontakty z rodziną i znajomymi mogą być trudne, ale wyizolowanie się z otoczenia z pewnością nie pomoże Ci poczuć się lepiej. Poinformuj swoich bliskich, jak chciałabyś być traktowana. Czy chcesz rozmawiać o staraniach, czy też wolisz nie poruszać tego tematu? Czy chcesz słuchać o wspólnych znajomych, które urodziły dziecko lub zaszły w ciążę? Nawet najbardziej empatyczne i wrażliwe osoby nie wiedzą, czego potrzebujesz, dopóki im tego nie powiesz.
  • daj partnerowi prawo do innego przeżywania trudności niż Ty. Każdy przeżywa ciężkie sytuacje na własny niepowtarzalny sposób. Może uważasz, że skoro mąż chodzi na siłownię i spotyka się ze znajomymi, to znaczy, że ciąża nie jest dla niego ważna? Prawdopodobnie Twój partner stara się poradzić sobie z tym stresem w inny sposób niż Ty, co nie oznacz, że nie przeżywa trudności
  • dbaj o siebie i traktuj się dobrze. Pozbądź się zbędnych obowiązków i obciążeń. Bądź dla siebie wyrozumiała w pracy i w domu. Zamiast zostawać po godzinach w firmie, żeby dokończyć projekt, Ty spotkaj się z przyjaciółką. Zapewnij sobie codziennie przynajmniej 30 minut na własny relaks
  • znajdź swój sposób radzenia sobie ze stresem. Zastanów się, co sprawiało Ci przyjemność przed tym trudnym okresem, jaki przechodzisz. Lubiłaś spacerować, czytać książki, chodzić na jogę? Lepiłaś z gliny, szyłaś ubrania, prowadziłaś fotobloga? Relaksowałaś się, leżąc w wannie lub malując paznokcie? Wróć do tych zajęć, niezależnie od tego, jak drobne były to przyjemności
  • skorzystaj z pomocy specjalisty. Aż 40% osób będących w trakcie starania się o dziecko widzi potrzebę wsparcia psychologicznego podczas leczenia niepłodności. Zwłaszcza kobiety w pierwszym roku starań chętnie korzystają z pomocy specjalisty. Dostępnych jest wiele form pomocy psychologicznej, dzięki którym możesz np. nauczyć się użytecznych strategii radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami lub sposobów relaksacji. Psycholog może także być wsparciem podczas zmiany stylu życia i przyzwyczajeń (rzucenie palenia, zmiana sposobu odżywiania), które wpływają na płodność. Pomoże Ci radzić sobie z negatywnymi myślami i przekonaniami. Możesz wybrać spotkania indywidualne, par lub grupowe − w zależności od Twoich potrzeb. Zasadność sięgnięcia po profesjonalną pomoc potwierdzają wyniki badań przeprowadzonych wśród pacjentów: odsetek poczęcia pośród tych, którzy korzystali z pomocy psychologicznej, był o 30% wyższy niż wśród osób, które nie zdecydowały się na tego rodzaju wsparcie.

Małgorzata Jolanta Kaczyńska – psycholog, psychodietetyk, konsultant psychologiczny książki „Dieta dla płodności”. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej. Prowadzi terapie indywidualne, dla par oraz warsztaty grupowe z zakresu świadomego planowania ciąży

www.instytutsanvita.pl